هوش مصنوعی (AI) به سرعت در حال تغییر جهان اطراف ما است و ورزش نیز از این قاعده مستثنی نیست. AI در حال حاضر به روش‌های مختلفی برای بهبود عملکرد، افزایش مشارکت طرفداران و حتی ایجاد ورزش‌های کاملاً جدید مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورتی که اطلاعات اندکی در زمینه‌ی این پدیده دارید حتما مقاله هوش مصنوعی چیست؟ را که به زبان ساده نگارش شده و به ابعاد مختلفی از این پدیده پرداخته مطالعه کنید.
بهبود عملکرد ورزشکاران
یکی از مهمترین تأثیرات AI در ورزش، پتانسیل آن برای بهبود عملکرد است. هوش مصنوعی می‌تواند برای تجزیه و تحلیل داده‌های بازی‌ها و جلسات تمرینی به منظور شناسایی مناطقی که ورزشکاران می‌توانند در آن‌ها پیشرفت کنند، استفاده شود. به عنوان مثال، از AI می‌توان برای ردیابی حرکات بازیکن و شناسایی الگوهایی که می‌تواند منجر به آسیب شود استفاده کرد. AI همچنین می‌تواند برای ایجاد برنامه‌های آموزشی شخصی‌سازی شده که برای نیازهای فردی هر ورزشکار طراحی شده‌اند استفاده شود.
افزایش مشارکت طرفداران
هوش مصنوعی همچنین برای افزایش مشارکت هواداران مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، از هوش مصنوعی می‌توان برای ایجاد تجربیات شخصی‌سازی شده برای طرفداران، مانند پیشنهاد بازی برای تماشا یا ارائه بینش در مورد بازیکنان مورد علاقه آن‌ها استفاده کرد. AI همچنین می‌تواند برای ایجاد روش‌های جدید برای تعامل طرفداران با ورزش، مانند واقعیت مجازی یا واقعیت افزوده استفاده شود.
ایجاد ورزش‌های جدید
AI حتی برای ایجاد ورزش‌های کاملاً جدید مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، ورزش “RoboCup” یک مسابقه بین تیم‌های ربات‌هایی است که فوتبال بازی می‌کنند. RoboCup نمونه بارز این است که چگونه AI می‌تواند برای ایجاد روش‌های جدید و هیجان‌انگیز در ورزش استفاده شود.
آینده هوش مصنوعی در ورزش
آینده هوش مصنوعی در ورزش روشن است. با ادامه توسعه فناوری AI، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که شاهد کاربردهای نوآورانه و تأثیرگذارتر AI در دنیای ورزش باشیم. AI پتانسیل متحول کردن نحوه بازی، تماشا و لذت بردن از ورزش را دارد.
در اینجا چند نمونه خاص از نحوه استفاده AI در ورزش عنوان شده است:
- در فوتبال، از هوش مصنوعی برای ردیابی حرکت بازیکنان و توپ استفاده می‌شود. این داده‌ها می‌توانند برای تصمیم‌گیری بهتر در مورد بازی‌ها و استراتژی‌ها استفاده شوند.
- در بیسبال، از AI برای تجزیه و تحلیل داده‌های پرتاب استفاده می‌شود. این داده‌ها می‌توانند برای شناسایی پرتابگرانی که بیشتر احتمال دارد ضربه یا راه رفتن را رها کنند استفاده شوند.
- در بسکتبال، از AI برای ردیابی حرکت بازیکن و دقت شوت استفاده می‌شود. این داده‌ها می‌توانند برای شناسایی بازیکنانی که بیشتر احتمال دارد امتیاز کسب کنند استفاده شوند.
با ادامه توسعه فناوری AI، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که شاهد کاربردهای نوآورانه و تأثیرگذارتر هوش مصنوعی در دنیای ورزش باشیم. AI پتانسیل متحول کردن نحوه بازی، تماشا و لذت بردن از ورزش را دارد.
حال که با کلیات مفهوم و تأثیر هوش مصنوعی در ورزش آشنا شدید بیایید به جزئیات بیشتری در این خصوص پرداخته و مثال‌هایی را بیان کنیم. این مثال‌ها همگی در اتاق فکر انجمن هوش مصنوعی کیش مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهای عملیاتی نیز برای هر یک پیش‌بینی شده است.
هوش مصنوعی دستیار مربیان ورزشی
تقریبا در تمامی رشته‌های ورزشی (انفرادی و تیمی) اعم از فوتبال، بسکتبال، والیبال، کشتی، وزنه‌برداری و… افرادی بسیاری اعم از سرمربی، مربی و کمک مربی، مربی بدنسازی، مربی دروازه‌بان‌ها، تحلیلگر و… نقش‌آفرینی می‌کنند. این افراد گاهی با دانش علمی و آکادمیک و گاهی نیز با تجربیات خود، اقداماتی را جهت موفقیت تیم انجام می‌دهند.
برخی از اقدامات و وظایف مربیان ورزشی بر اساس استانداردهای جهانی شامل موارد زیر می‌باشد:
- ارائه برنامه تمرینی زمان‌بندی شده بازیکنان
- مدیریت و اجرای تمرینات و آماده‌سازی تیم جهت برگزاری مسابقات
- تعیین استراتژی‌های تیم و وظایف هر یک از بازیکنان در زمین بازی
- بررسی نیازهای تیم و تصمیم به خرید و فروش بازیکنان جهت رفع نیازهای تیم
- بررسی نقاط ضعف و قوت تیم پس از هر بازی و ارائه راهکارهای علمی، تجربی و عملیاتی
- بررسی وضعیت روحی، روانی بازیکنان و ارائه راهکارهایی جهت بهبود این عوامل
این‌ها فقط بخشی از وظایف مربیان ورزشی بوده که در این مقاله به آن‌ها پرداخته و راهکارهای عملیاتی هوش مصنوعی را در خصوص هر یک عنوان خواهیم کرد.
ارائه برنامه تمرینی زمان‌بندی شده بازیکنان
برنامه‌های تمرینی یک تیم ورزشی بر اساس عواملی همچون، وضعیت جسمانی بازیکنان، اهداف تیم، منابع موجود، مسابقات پیش رو و… توسط مربیان مختلف آماده شده و سرمربی به عوان رهبر اصلی تیم آن‌ها را جمع‌بندی می‌نماید.
مدل‌های یادگیری ماشین در هوش مصنوعی از طریق یک تابع ریاضیاتی که شکل ساده‌ی آن f(x) = x یا به عبارت دیگر y = x می‌باشد این امکان را دارد که با دریافت صدها، هزاران و میلیون‌ها سطر و ستون داده رابطه بین x و y را یافته و سپس بر اساس این رابطه راهکارهایی را ارائه نماید. در تیم‌های بزرگ ورزشی، برنامه‌ریزی تمرینی توسط مربی بر اساس عوامل بسیاری در نظر گرفته شده و این عوامل معمولا در یک بانک اطلاعاتی ذخیره و دائما بروزرسانی می‌شوند.
به عنوان مثال سن بازیکنان، قد، وزن، فشار خون، حجم عظلات پا و دیگر نقاط بدن، میزان چربی انباشته شده، وضعیت آمادگی جسمانی در چند بازی قبلی، تعداد گل زده، تعداد پاس‌های سالم و ناسالم، پست بازی و هزاران داده خام دیگر جزو عواملی هستند که روی یک برنامه تمرینی موفق و اثربخش تأثیرگذار خواهد. مسلم است که بررسی تمامی این داده‌ها که برای هر یک از بازیکنان منحصربه‌فرد بوده و در بازه‌های زمانی مختلف نیز متغیر هستند توسط یک انسان کار بسیار سخت و پیچیده‌ای می‌باشد. جدا از پیچیدگی بررسی داده‌هایی که یک بار جمع‌آوری شده‌اند، تمامی اعداد در طول مدت زمانی کوتاه بایستی به‌روزرسانی شده و بر اساس داده‌های بروزرسانی شده می‌بایست تصمیم‌گیری‌های جدیدی انجام شود.
حال شاهد اوج شگفتی و تأثیر هوش مصنوعی در ورزش خواهیم بود به این شکل که یک مدل یادگیری ماشین با دریافت هزاران سطر و ستون داده در بازه‌های زمانی مختلف می‌تواند تصمیم بگیرد که برنامه A برای کدام بازیکنان و برنامه B برای کدامیک از آن‌ها مناسب‌تر است!
| Player | Height | Weight | Goal | Correct Pass | Wrong pass | exercise |
| P1 | 187 | 92 | 12 | 130 | 20 | A |
| P2 | 176 | 68 | 1 | 150 | 30 | B |
| P3 | 185 | 89 | 15 | 20 | 160 | A |
| P4 | 168 | 71 | 4 | 160 | 30 | B |
| P5 | 172 | 73 | 2 | 40 | 110 | B |
در جدول فوق شاهد اطلاعات نمونه از 5 بازیکن یک تیم فوتبال هستیم که در مورد هر یک از آن‌ها 5 نوع داده را در بانک اطلاعاتی خود داریم. مسلم است که این داده‌های بسیار ساده و صرفا یک ماتریس 5*5 هستند. در واقعیت این ماتریس می‌تواند 30*400 یا حتی بیشتر هم باشد.
در اینجا هوش مصنوعی وارد عمل شده و رابطه بین داده‌ها و برنامه‌های موفق و غیرموفق قبلی را تشخیص خواهد داد. با تشخیص این رابطه که به شکل ساده شبیه به فرمولی همچون y=wx+c در میاید می‌تواند همواره بهترین انتخاب برنامه تمرینی را از این مدل خواستار شد و مطمئن بود که این مدل با دقت بسیار بالایی (معمولا بالای 90 درصد) در کنار سرمربی و مربیان خواهد بود.
البته هنوز شاهد برنامه‌ای با ویژگی‌ها و امکانات فوق نبوده‌ایم و در صورت سرمایه‌گذاری شرکت‌های معتبر و باشگاه‌های ورزشی بین‌المللی، انجمن هوش مصنوعی کیش آمادگی خود را جهت توسعه چنین برنامه‌ای اعلام می‌نماید.